Η rivastigmine είναι ένας αναστολέας της ακετυλο-και βουτυρυλχολινεστεράσης
καρβαμικού τύπου, που πιστεύεται ότι διευκολύνει τη χολινεργική
νευροδιαβίβαση επιβραδύνοντας την αποικοδόμηση της ακετυλοχολίνης που
απελευθερώνεται από όσους χολινεργικούς νευρώνες διατηρούν τη
λειτουργικότητά τους. Έτσι, η rivastigmine ενδέχεται να έχει βελτιωτική δράση σε
γνωσιακά ελλείμματα χολινεργικής μεσολάβησης στην άνοια σχετιζόμενη με τη
νόσο Alzheimer και τη νόσο του Parkinson.
Η rivastigmine αλληλεπιδρά με τα ένζυμα-στόχους της σχηματίζοντας σύμπλοκο
ομοιοπολικού δεσμού, με αποτέλεσμα την προσωρινή αδρανοποίηση των
ενζύμων. Σε νεαρούς υγιείς ανθρώπους, μία από του στόματος δόση 3 mg
μειώνει τη δράση της ακεχυλοχολινεστεράσης (AChE) στο εγκεφαλονωτιαίο
υγρό κατά περίπου 40% εντός των πρώτων 1,5 ωρών μετά τη χορήγηση. Η
δραστικότητα του ενζύμου επανέρχεται στα αρχικά της επίπεδα περίπου 9 ώρες
μετά την επίτευξη του μέγιστου ανασταλτικού αποτελέσματος. Σε ασθενείς με
Νόσο Alzheimer, η αναστολή της AChE στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό από την
rivastigmine ήταν δοσοεξαρτώμενη έως τα 6 mg χορηγούμενη δύο φορές
ημερησίως, που είναι και η μέγιστη δόση που έχει δοκιμασθεί. Η αναστολή της
δράσης της βουτυρυλχολινεστεράσης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό 14 ασθενών με
Νόσο Alzheimer με αγωγή με rivastigmine ήταν όμοια με αυτή της AChE.
Κλινικές Μελέτες στην άνοια της νόσου Alzheimer
Η αποτελεσματικότητα της rivastigmine έχει καταδειχθεί με την χρήση τριών
ανεξάρτητων, για συγκεκριμένους τομείς εργαλείων αξιολόγησης που
αξιολογήθηκαν ανά περιοδικά διαστήματα στη διάρκεια των εξαμηνιαίων
θεραπευτικών περιόδων. Στα εργαλεία αυτά συμπεριλαμβάνονται: η ADAS-Cog
(μια δοκιμασία με βάση την απόδοση, που αποτελεί μέτρο της γνωστικής
λειτουργίας), η CIBIC-Pluss (μια πλήρης ολική αξιολόγηση του ασθενούς από τον
ιατρό, όπου λαμβάνονται υπ'όψιν στοιχεία που δίνονται από το άτομο που
φροντίζει τον ασθενή) και η PDS (μια αξιολόγηση από το άτομο που φροντίζει
τον ασθενή των δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής στις οποίες
συμπεριλαμβάνονται η προσωπική υγιεινή, η λήψη τροφής, το ντύσιμο, οι
δουλειές του νοικοκυριού όπως τα ψώνια, η διατήρηση της ικανότητας
προσανατολισμού στο περιβάλλον, καθώς και η συμμετοχή σε δραστηριότητες
που σχετίζονται με την ικανότητα χειρισμού χρημάτων κ.λ.π.).
Οι ασθενείς που μελετήθηκαν είχαν βαθμολογία MMSE (Εξέταση Ελάχιστης-
Νοητικής Κατάστασης) 10-24.
Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα που αναφέρονται στους ασθενείς οι οποίοι
επέδειξαν κλινικώς σημαντική ανταπόκριση, όπως αυτά προέκυψαν από τις 2
μελέτες με ευπροσάρμοστη δοσολογία από τις 3 βασικές πολυκεντρικές μελέτες
διάρκειας 26 εβδομάδων σε ασθενείς για την ήπια έως μετρίως σοβαρή άνοια
επί νόσου Alzheimer παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα 4. Κλινικά
σημαντική βελτίωση σε αυτές τις μελέτες ορίστηκε a apriori ως η βελτίωση σε
τουλάχιστον 4 σημεία στην ADAS-Cog, βελτίωση στην CIBIC-Plus ή τουλάχιστον
10% βελτίωση στη PDS.
Επιπρόσθετα, ένας μετέπειτα ορισμός της ανταπόκρισης παρουσιάζεται στον
ίδιο πίνακα. Ο δεύτερος ορισμός της ανταπόκρισης προϋποθέτει βελτίωση σε 4
σημεία ή περισσότερα στην ADAS-Cog, καμιά επιδείνωση στην CIBIC-Plus και
καμιά επιδείνωση στη PDS.H μέση πραγματική ημερήσια δόση για αυτούς που
ανταποκρίνονται στην ομάδα των 6-12 mg, σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, ήταν
9,3 mg. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι κλίμακες που χρησιμοποιήθηκαν σε
αυτήν την ένδειξη ποικίλλουν και άμεσες συγκρίσεις των αποτελεσμάτων για
διαφορετικούς θεραπευτικούς παράγοντες δεν έχουν ισχύ.
9