5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ
5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες
Φαρμακοθεραπευτική ομάδα: Άλλα αντιεπιληπτικά Κωδικός ATC: N 03 AX 12
Ο ακριβής μηχανισμός δράσης της γκαμπαπεντίνης δεν είναι γνωστός.
Η γκαμπαπεντίνη σχετίζεται δομικά με το νευροδιαβιβαστή GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ),
αλλά ο μηχανισμός δράσης της είναι διαφορετικός από τον τρόπο δράσης άλλων φαρμάκων,
τα οποία αλληλεπιδρούν με τις GABA-συνάψεις συμπεριλαμβανομένου του βαλπροϊκού
οξέος, των βαρβιτουρικών, των βενζοδιαζεπινών, των αναστολέων τρανσαμινάσης-GABA,
των αναστολέων πρόσληψης-GABA, των GABA-αγωνιστών και των προφαρμάκων-GABA.
Μέσα από μελέτες in vitro που έγιναν με χρήση ραδιοσεσημασμένης γκαμπαπεντίνης
διαπιστώθηκε μία νέα θέση πεπτιδικής σύνδεσης στους εγκεφαλικούς ιστούς αρουραίων οι
οποίοι περιελάμβαναν τον νεοφλοιό και τον ιππόκαμπο η οποία είναι πιθανό να σχετίζεται με
την αντισπασμωδική και την αναλγητική δράση της γκαμπαπεντίνης και των δομικών της
παραγώγων. Η θέση σύνδεσης της γκαμπαπεντίνης έχει εντοπιστεί στην α2-δ- υπομονάδα
των εξαρτώμενων από τη διαφορά δυναμικού διαύλων ασβεστίου.
Σε κλινικά σχετικές συγκεντρώσεις, η γκαμπαπεντίνη δεν συνδέεται με άλλα συνήθη
φάρμακα ή νευροδιαβιβαστές υποδοχείς του εγκεφάλου συμπεριλαμβανομένων των
υποδοχέων για GABΑ
A
, GABA
Β
, βενζοδιαζεπίνη, γλουταμινικό οξύ, γλυκίνη ή Ν-μεθυλ-d-
ασπαρτικό οξύ.
Η γκαμπαπεντίνη δεν αλληλεπιδρά in vitro με τους διαύλους νατρίου και διαφέρει κατά αυτό
τον τρόπο από τη φαινυτοΐνη και την καρβαμαζεπίνη. Η γκαμπαπεντίνη μειώνει μερικώς την
ανταπόκριση ως προς τον αγωνιστή του γλουταμινικού οξέος Ν-μεθυλ-D-ασπαρτικό οξύ
(NMDA) σε ορισμένες in vitro δοκιμασίες ελέγχου, μόνο όμως σε συγκεντρώσεις που
υπερβαίνουν τα 100 μΜ, οι οποίες δεν επιτυγχάνονται in vivo. Η γκαμπαπεντίνη μειώνει
ελαφρώς την απελευθέρωση των μονοαμινικών νευροδιαβιβαστών in vitro. Η χορήγηση
γκαμπαπεντίνης σε επίμυες αυξάνει τον μεταβολισμό των GABA σε αρκετές περιοχές του
εγκεφάλου με τρόπο παρόμοιο με αυτόν του βαλπροϊκού νατρίου, σε άλλες όμως περιοχές
του εγκεφάλου. Δεν έχει τεκμηριωθεί η πιθανή συσχέτιση των παραπάνω διαφορετικών
δράσεων της γκαμπαπεντίνης με την αντισπασμωδική της δράση. Στα ζώα, η γκαμπαπεντίνη
εισέρχεται εύκολα στον εγκέφαλο και προλαμβάνει τους πιθανούς σπασμούς λόγω του πολύ
μεγάλου ηλεκτροσόκ, λόγω χημικών παραγόντων με σπασμωδική δράση
συμπεριλαμβανομένων των αναστολέων της σύνθεσης των GABA υποδοχέων, και στα
γενετικά μοντέλα επιληπτικών σπασμών.
Έχει καταδειχθεί μέσα από μία κλινική μελέτη κατά την οποία μελετήθηκε η επίδραση της
συμπληρωματικής θεραπείας προς αντιμετώπιση των μερικών επιληπτικών κρίσεων σε
παιδιατρικούς ασθενείς, των οποίων η ηλικία κυμάνθηκε μεταξύ 3 έως 12 ετών, μια
αριθμητική αλλά όχι στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς το ποσοστό ανταπόκρισης κατά
50% προς όφελος της ομάδας που έλαβε τη γκαμπαπεντίνη συγκριτικά με την ομάδα που
έλαβε το εικονικό φάρμακο. Συμπληρωματικές μεταγενέστερες (post- hoc) αναλύσεις των
ποσοστών ανταπόκρισης κατά ηλικία δεν κατέδειξαν κάποια σημαντική στατιστικά επίδραση
της ηλικίας, είτε αυτή εξετάσθηκε ως συνεχής είτε ως κατηγορητική μεταβλητή (ηλικιακές
ομάδες 3-5 ετών και 6-12 ετών). Τα στοιχεία που προέκυψαν από αυτή την post – hoc
ανάλυση αναγράφονται περιληπτικά στον παρακάτω πίνακα.
Ανταπόκριση (≥ 50% Ασθενών που σημείωσαν βελτίωση) λόγω της Θεραπείας και του κατά
Ηλικία ΜΙΤΤ* Πληθυσμού
Ηλικιακή κατηγορία Εικονικό φάρμακο Γκαμπαπεντίνη Τιμή P