φαρμάκου με ελάττωση της συχνότητας εφαρμογής μπορεί να είναι απαραίτητη για την
αποφυγή υποτροπής, μετά τη διακοπή της θεραπείας σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως
την ψωρίαση.
Μετά από επανειλημμένη εφαρμογή, τουλάχιστον 10-15 ημερών, μπορεί να
παρατηρηθεί προσωρινή μείωση ή απώλεια της δραστικότητας των κορτικοστεροειδών
(ιδίως των φθοριωμένων) λόγω ταχυφύλαξης. Το φαινόμενο αυτό αποκαθίσταται μετά
από διακοπή της χρήσης ολίγων ημερών ή εβδομάδων.
Στην ψωρίαση να χορηγούνται με φειδώ και με επίβλεψη ειδικού , διότι πέραν της
προσωρινής ωφέλειας, μακροχρονίως και μετά τη διακοπή της θεραπείας υπάρχει
κίνδυνος επιδείνωσης της νόσου.
Για τη μείωση του ενδεχομένου συστηματικής απορρόφησης σε παρατεταμένη
χορήγηση του φαρμάκου, η θεραπεία πρέπει να διακόπτεται περιοδικά, να
εφαρμόζονται μικρές ποσότητες του φαρμάκου ή να γίνεται ξεχωριστά κάθε φορά η
θεραπεία των προσβεβλημένων περιοχών. Στεγανή επίδεση οδηγεί σε αυξημένη
ενύδρωση της κεράτινης στιβάδας του δέρματος και σε αυξημένη απορρόφηση του
φαρμάκου από το δέρμα. Σε περίπτωση που στεγανή επίδεση εφαρμόζεται σε μεγάλες
περιοχές του δέρματος, ενδέχεται σπάνια μεν , αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος.
Η μέθοδος της στεγανής επίδεσης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται όταν η θερμοκρασία
του σώματος είναι αυξημένη. Διαλείπουσα στεγανή επίδεση μειώνει τον κίνδυνο
ανεπιθύμητων ενεργειών. Στεγανές επιδέσεις πρέπει να αλλάζονται κάθε 24 ώρες ή και
συχνότερα, σύμφωνα με την κάθε περίπτωση. Επίσης, όταν εφαρμόζεται στεγανή
επίδεση, πρέπει να γίνεται σύσταση για καθαρισμό του δέρματος, ώστε να αποφευχθεί
ενδεχόμενη επιμόλυνση.
Λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών από πιθανή απορρόφηση απαιτείται προσοχή όταν
εφαρμόζεται σε μεγάλες επιφάνειες δέρματος ή σε παρατεταμένη χορήγηση ιδιαίτερα σε
παιδιά καθώς και ασθενείς με βαριές νεφροπάθειες, αιμορραγική διάθεση και σε
επικείμενους εμβολιασμούς.
Γενικά θα πρέπει να επιλέγεται το ολιγότερο ισχυρό κορτικοστεροειδές που θεωρείται
αποτελεσματικό για την ένδειξη που προορίζεται και επί μη ανταποκρίσεως να
χορηγείται άλλο ίδιας ισχύος ή μεγαλύτερης.
Η συστηματική απορρόφηση των τοπικών κορτικοστεροειδών μπορεί να αυξηθεί αν
υποβάλλονται σε αγωγή εκτεταμένες περιοχές του σώματος για μεγάλο χρονικό
διάστημα ή εάν χρησιμοποιείται η τεχνική της στεγανής επίδεσης . Σε αυτές τις
περιπτώσεις θα πρέπει να λαμβάνονται οι κατάλληλες προφυλάξεις και οι ασθενείς να
παρακολουθούνται περιοδικά για πιθανή καταστολή του άξονα Υποθάλαμος-Υπόφυση-
Επινεφρίδια ( ΥΥΕ), δηλαδή για αναστολή της φλοιοεπινεφριδικής λειτουργίας,
εκδήλωση του συνδρόμου Cushimg, υπογλυκαιμία και γλυκοζουρία. Εάν σημειωθεί
καταστολή του άξονα ΥΥΕ, συνιστάται διακοπή της χορήγησης του φαρμάκου ή μείωση
της δοσολογίας ή χορήγηση κάποιου λιγότερο ισχυρού στεροειδούς. Η καταστολή του
άξονα ΥΥΕ είναι πλήρως αναστρέψιμη μετά τη διακοπή του φαρμάκου.
Ηλικιωμένοι :
Παρ΄όλο που δεν έχουν πραγματοποιηθεί μελέτες με τοπικά κορτικοστεροειδή σε
ηλικιωμένους, δεν αναμένονται ιδιαίτερα προβλήματα που θα μπορούσαν να μειώσουν
τη χρησιμότητα των τοπικών κορτικοστεροειδών στους ηλικιωμένους ασθενείς. Θα
πρέπει όμως να λαμβάνεται υπόψη η πιθανή λόγω ηλικίας ατροφία του δέρματος. Σε
τέτοιες περιπτώσεις οι ασθενείς θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά από το
θεράποντα γιατρό για αποφυγή σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών.
Παιδιά :
Να αποφεύγεται η μακρόχρονη χρήση στα παιδιά. Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι πιο
επιρρεπείς σε συστηματικές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση τοπικών
κορτικοστεροειδών, διότι μπορεί να απορροφήσουν μεγαλύτερες ποσότητες φαρμάκου,
λόγω μεγαλύτερης επιφάνειας του δέρματος σε σχέση με το βάρος του σώματος,
γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο συστηματικής τοξικότητας και εμφάνισης
3