PL :
LEUCOVORIN/WYETH INJ.SOL 200MG/20ML ΒΤx1 AMPx20ML
Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη
Leucovorin/Pfizer
10 mg/ml διάλυμα για ένεση/έγχυση*
Φυλλινικό ασβέστιο
Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού
αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο, διότι περιλαμβάνει
σημαντικές πληροφορίες για σας.
- Φυλάξτε αυτό το φύλλο οδηγιών χρήσης. Ίσως χρειαστεί να το διαβάσετε
ξανά.
- Εάν έχετε περαιτέρω απορίες, ρωτήστε τον γιατρό, τον φαρμακοποιό ή τον
νοσοκόμο σας.
- Αυτό το φάρμακο συνταγογραφήθηκε αποκλειστικά για σας. Δεν πρέπει να
δώσετε το φάρμακο σε άλλους. Μπορεί να τους προκαλέσει βλάβη, ακόμα
και όταν τα συμπτώματά τους είναι ίδια με τα δικά σας.
- Εάν παρατηρήσετε κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια, παρακαλείσθε να
ενημερώσετε το γιατρό, τον φαρμακοποιό ή τον νοσοκόμο σας. Αυτό ισχύει
και για κάθε πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια που δεν αναφέρεται στο παρόν
φύλλο οδηγιών χρήσης. 4Βλέπε παράγραφο .
Τι περιέχει το παρόν φύλλο οδηγιών
1. Τι είναι το Leucovorin/Pfizer και ποια είναι η χρήση του
2. Τι πρέπει να γνωρίζετε προτού χρησιμοποιήσετε το Leucovorin/Pfizer
3. Πώς να χρησιμοποιήσετε το Leucovorin/Pfizer
4. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες
5. Πώς να φυλάσσεται το Leucovorin/Pfizer
6. Περιεχόμενο της συσκευασίας και λοιπές πληροφορίες
1. Τι είναι το Leucovorin/Pfizer και ποια είναι η χρήση του
Το Leucovorin/Pfizer είναι ένας αποτοξινωτικός παράγοντας που
χρησιμοποιείται με ορισμένα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου.
Χρησιμοποιείται
- στη θεραπεία του καρκίνου (κυτταροτοξική θεραπεία) ως αντίδοτο για τη
μείωση της τοξικότητας (του δηλητηριώδους χαρακτήρα) και της δράσης
ορισμένων αντικαρκινικών φαρμάκων, των λεγόμενων ανταγωνιστών του
φυλλικού οξέος (π.χ. η μεθοτρεξάτη). Η χρήση αυτή έχει σκοπό να
βελτιώσει την ανεκτικότητα σε αυτή την αντικαρκινική θεραπεία και
αναφέρεται στην ιατρική ως «διάσωση με φυλλινικό ασβέστιο». Επίσης, το
Leucovorin/Pfizer χρησιμοποιείται σε ενήλικες και παιδιά ως αντίδοτο σε
περίπτωση υπερδοσολογίας αυτών των αντικαρκινικών φαρμάκων, για τη
μείωση ή την εξουδετέρωση των σημείων δηλητηρίασης.
- σε συνδυασμό με το φάρμακο 5-φθοριοουρακίλη στη θεραπεία του καρκίνου
(κυτταροτοξική θεραπεία).
2. Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν να χρησιμοποιήσετε το
Leucovorin/Pfizer
Μην χρησιμοποιήσετε το Leucovorin/Pfizer:
- 1 -
- σε περίπτωση αλλεργίας στο φυλλινικό ασβέστιο ή σε οποιοδήποτε άλλο
από τα συστατικά αυτού του φαρμάκου (αναφέρονται στην παράγραφο 6).
- σε περίπτωση κακοήθους αναιμίας ή άλλων μορφών μεγαλοβλαστικής
αναιμίας που οφείλονται στην ανεπάρκεια βιταμίνης B
12
. Ενώ μπορεί να
βελτιωθούν οι δείκτες των γενικών εξετάσεων αίματος, τα σημεία του
νευρικού συστήματος συνεχίζουν να εξελίσσονται. Αυτό συγκαλύπτει την
ύπαρξη κακοήθους αναιμίας, δυσχεραίνοντας την ανίχνευσή της από τον
γιατρό
Ακολουθείτε τις οδηγίες της παραγράφου 2 σχετικά με τη χρήση του
Leucovorin/Pfizer σε συνδυασμό με τη μεθοτρεξάτη ή την 5-φθοριοουρακίλη κατά
την κύηση και στη διάρκεια της γαλουχίας. Επίσης τηρείτε τα φύλλα οδηγιών
χρήσης των φαρμάκων που περιέχουν μεθοτρεξάτη και άλλους ανταγωνιστές
του φυλλικού οξέος και 5-φθοριοουρακίλη, εάν τα λαμβάνετε ή τα
χρησιμοποιείτε.
Προειδοποιήσεις και προφυλάξεις
Απευθυνθείτε στον γιατρό, τον φαρμακοποιό ή τον νοσοκόμο σας προτού
χρησιμοποιήσετε το Leucovorin/Pfizer.
- Εάν πάσχετε από καρκίνο του κεντρικού νευρικού συστήματος:
Το Leucovorin/Pfizer θα πρέπει να χορηγείται μόνο ως ένεση σε μυ
(ενδομυϊκώς) ή σε φλέβα (ενδοφλεβίως) και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται
στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ενδορραχιαίως). Έχουν αναφερθεί θάνατοι
μετά την ενδορραχιαία χορήγηση φυλλινικού οξέος (η δραστική ουσία του
Leucovorin/Pfizer) μετά από προγενέστερη ενδορραχιαία υπερδοσολογία του
αντικαρκινικού φαρμάκου μεθοτρεξάτη.
- Εάν πάσχετε από καρκίνο ο οποίος αντιμετωπίζεται με 5-φθοριοουρακίλη
(π.χ. καρκίνο του παχέος εντέρου):
Παρόλο που το Leucovorin/Pfizer μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαζί με την 5-
φθοριοουρακίλη στην κυτταροτοξική θεραπεία του καρκίνου, έχει
καταδειχθεί ότι η ταυτόχρονη χρήση τους αυξάνει τη αποτελεσματικότητα
και την τοξικότητα της 5-φθοριοουρακίλης (
βλ. επίσης παράγραφο 2 «Άλλα
φάρμακα και Leucovorin/
Pfizer
»
).
- Εάν πάσχετε από επιληψία και λαμβάνετε θεραπεία για αυτήν:
Σε επιληπτικούς ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με τις δραστικές
ουσίες φαινοβαρβιτάλη, φαινυτοΐνη, πριμιδόνη και σουξινιμίδια, υπάρχει
κίνδυνος αύξησης της συχνότητας των επιληπτικών κρίσεων, καθώς το
Leucovorin/Pfizer μειώνει τη συγκέντρωση αυτών των φαρμάκων στο αίμα.
Συνιστάται κλινική παρακολούθηση, ιδανικά παρακολούθηση της
ποσότητας της δραστικής ουσίας στο πλάσμα του αίματος (επίπεδο στο
πλάσμα του αίματος) και, εάν χρειάζεται, προσαρμογή της δόσης του
αντιεπιληπτικού φαρμάκου κατά τη χρήση του φυλλινικού ασβεστίου (της
δραστικής ουσίας του Leucovorin/Pfizer) και μετά τη διακοπή του (
βλ.
επίσης παράγραφο 2 «Άλλα φάρμακα και Leucovorin/
Pfizer
»
).
Γενικά
Το Leucovorin/Pfizer θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο με τα αντικαρκινικά
φάρμακα μεθοτρεξάτη ή 5-φθοριοουρακίλη υπό την άμεση επίβλεψη ενός
γιατρού έμπειρου στη χρήση χημειοθεραπευτικών παραγόντων για
αντικαρκινική θεραπεία.
- 2 -
Πολλά φάρμακα τα οποία είναι δηλητηριώδη για τα κύτταρα του σώματος
(υδροξυκαρβαμίδη, κυταραβίνη, μερκαπτοπουρίνη, θειογουανίνη) –άμεσοι ή
έμμεσοι αναστολείς της σύνθεσης της γενετικής ουσίας DNA– οδηγούν σε
μεγέθυνση των ερυθροκυττάρων (μακροκυττάρωση). Αυτού του είδους η
μακροκυττάρωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με Leucovorin/Pfizer.
Ηλικιωμένοι και εξασθενημένοι ασθενείς
Δεδομένου ότι το Leucovorin/Pfizer μπορεί να αυξήσει την τοξικότητα της 5-
φθοριοουρακίλης, ο συνδυασμός αυτών των δύο φαρμάκων θα πρέπει να
χρησιμοποιείται μόνο με ιδιαίτερη προσοχή σε ηλικιωμένους ή εξασθενημένους
ανθρώπους, καθώς αυτοί οι ασθενείς διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να
αναπτύξουν δηλητηρίαση στο γαστρεντερικό σωλήνα. Για το λόγο αυτό, μπορεί
να είναι απαραίτητο να μειωθεί η δόση της 5-φθοριοουρακίλης. Τα πιο κοινά
σημεία που καθιστούν μια τέτοια μείωση απαραίτητη είναι ο μικρός αριθμός
λευκοκυττάρων (λευκοπενία), φλεγμονές των βλεννογόνων υμένων (π.χ. στο
στόμα ή το έντερο) ή/και διάρροια.
Άλλα φάρμακα και Leucovorin/Pfizer
Ενημερώστε τον γιατρό, τον φαρμακοποιό ή τον νοσοκόμο σας εάν
παίρνετε/χρησιμοποιείτε, έχετε πρόσφατα πάρει/χρησιμοποιήσει ή μπορεί να
πάρετε/χρησιμοποιήσετε άλλα φάρμακα.
Leucovorin / Pfizer - 5-φθοριοουρακίλη
Το Leucovorin/Pfizer μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τοξικότητας της 5-
φθοριοουρακίλης (ένα κυτταρικό δηλητήριο που χρησιμοποιείται στην
αντικαρκινική θεραπεία), ιδιαίτερα σε ηλικιωμένους ή εξασθενημένους
ασθενείς. Τα πιο κοινά σημεία, τα οποία μπορεί να συνεπάγονται περιορισμό
της δόσης, είναι η μείωση του αριθμού των λευκοκυττάρων (λευκοπενία),
φλεγμονές των βλεννογόνων υμένων και του βλεννογόνου του στόματος
(βλεννογονίτιδα, στοματίτιδα) ή/και διάρροια. Εάν το Leucovorin/Pfizer και η 5-
φθοριοουρακίλη χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό, η δόση της 5-
φθοριοουρακίλης θα χρειαστεί να μειωθεί σε μεγαλύτερο βαθμό κατά την
έναρξη τυχόν σημείων τοξικότητας, συγκριτικά με τη μεμονωμένη χορήγηση 5-
φθοριοουρακίλης.
Σε ασθενείς με σημεία δηλητηρίασης στο γαστρεντερικό σωλήνα
(γαστρεντερική τοξικότητα, η οποία σχετίζεται με διάρροια ή φλεγμονή των
βλεννογόνων υμένων), ανεξάρτητα από τη σοβαρότητά της, δεν πρέπει να
ξεκινά ούτε να συνεχίζεται η συνδυαστική θεραπεία με 5-φθοριοουρακίλη και
Leucovorin/Pfizer έως ότου ο ασθενής πάψει να παρουσιάζει συμπτώματα.
Δεδομένου ότι η διάρροια μπορεί να αποτελεί σημείο δηλητηρίασης στο
γαστρεντερικό σωλήνα (γαστρεντερική τοξικότητα), οι ασθενείς με διάρροια
πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά έως ότου σταματήσουν να εμφανίζουν
συμπτώματα, καθώς μπορεί να σημειωθεί ραγδαία επιδείνωση που να οδηγήσει
σε θάνατο. Εάν σημειωθεί διάρροια ή/και στοματίτιδα, συνιστάται μείωση της
δόσης της 5-φθοριοουρακίλης έως ότου υποχωρήσουν πλήρως τα συμπτώματα.
Οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με κακή γενική κατάσταση υγείας λόγω της
πάθησής τους, διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν αυτά τα
σημεία δηλητηρίασης. Επομένως, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή κατά τη
θεραπεία αυτών των ασθενών.
Στους ηλικιωμένους ασθενείς και τους ασθενείς που έχουν υποβληθεί
προηγουμένως σε ακτινοθεραπεία, η σύσταση είναι να ξεκινούν με μια
μειωμένη δόση 5-φθοριοουρακίλης.
- 3 -
Το Leucovorin/Pfizer δεν πρέπει να αναμειγνύεται με την 5-φθοριοουρακίλη στην
ίδια ενδοφλέβια ένεση ή έγχυση.
Το επίπεδο του ασβεστίου θα πρέπει να παρακολουθείται σε ασθενείς που
λαμβάνουν συνδυαστική θεραπεία 5-φθοριοουρακίλης/Leucovorin/Pfizer και θα
πρέπει να χορηγείται συμπληρωματικό ασβέστιο, εάν το επίπεδο ασβεστίου
είναι χαμηλό.
Leucovorin / Pfizer - μεθοτρεξάτη
Για συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με τη μείωση της τοξικότητας του
αντικαρκινικού παράγοντα μεθοτρεξάτη, ανατρέξτε στο φύλλο οδηγιών χρήσης
της μεθοτρεξάτης.
Το Leucovorin/Pfizer δεν ασκεί καμία επίδραση στην τοξικότητα της
μεθοτρεξάτης που δεν επηρεάζει το αίμα (μη αιματολογική τοξικότητα), όπως
στην τοξικότητά της στους νεφρούς (νεφροτοξικότητα, ως συνέπεια της
μεθοτρεξάτης ή/και της εναπόθεσης των προϊόντων διάσπασης της
μεθοτρεξάτης στους νεφρούς). Οι ασθενείς με καθυστερημένη πρώιμη
απέκκριση μεθοτρεξάτης (αποβολή μεθοτρεξάτης) έχουν υψηλές πιθανότητες να
αναπτύξουν αναστρέψιμη νεφρική ανεπάρκεια και όλα τα σημεία δηλητηρίασης
που σχετίζονται με τη μεθοτρεξάτη (ανατρέξτε στο φύλλο οδηγιών χρήσης της
μεθοτρεξάτης). Η παρουσία προϋπάρχουσας ή επαγόμενης από τη μεθοτρεξάτη
δυσλειτουργίας των νεφρών (νεφρική ανεπάρκεια) μπορεί να συσχετιστεί με
την καθυστερημένη απέκκριση μεθοτρεξάτης. Αυτό μπορεί να απαιτεί
υψηλότερες δόσεις ή πιο παρατεταμένη χρήση του Leucovorin/Pfizer.
Οι υπερβολικές ποσότητες Leucovorin/Pfizer πρέπει να αποφεύγονται, καθώς
μπορούν να μειώσουν την αντινεοπλασματική δράση της μεθοτρεξάτης. Αυτό
ισχύει ιδιαίτερα για τους όγκους του κεντρικού νευρικού συστήματος όπου
συσσωρεύεται η δραστική ουσία του Leucovorin/Pfizer μετά από
επαναλαμβανόμενες θεραπείες.
Η έλλειψη ευαισθησίας στη μεθοτρεξάτη (αντίσταση στη μεθοτρεξάτη) ως
συνέπεια της μειωμένης μεταφοράς μέσω των υμένων και μέσα στα κύτταρα
υποδηλώνει επίσης έλλειψη ευαισθησίας στη θεραπεία με Leucovorin/Pfizer,
καθώς και τα δύο φάρμακα έχουν τον ίδιο μηχανισμό μεταφοράς.
Η ακούσια υπερδοσολογία με αντικαρκινικό φάρμακο όπως η μεθοτρεξάτη θα
πρέπει να αντιμετωπίζεται ως επείγον ιατρικό περιστατικό. Όσο πιο μεγάλο
είναι το διάστημα ανάμεσα στη χρήση μεθοτρεξάτης και στη χορήγηση
Leucovorin/Pfizer για διάσωση με φυλλινικό ασβέστιο, τόσο χαμηλότερη είναι η
αποτελεσματικότητα του Leucovorin/Pfizer ως αντίμετρο για τη μείωση της
τοξικότητας της μεθοτρεξάτης.
Η πιθανότητα να λαμβάνει ο ασθενής άλλα φάρμακα τα οποία αλληλεπιδρούν
με τη μεθοτρεξάτη (π.χ. φάρμακα που αλληλεπιδρούν με την αποβολή της
μεθοτρεξάτης ή τη σύνδεσή της στη λευκωματίνη ορού) πρέπει πάντοτε να
λαμβάνεται υπόψη, εάν παρατηρούνται ανωμαλίες στις εργαστηριακές τιμές ή
καταστάσεις κλινικής τοξικότητας.
Leucovorin / Pfizer - άλλοι ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος
Εάν το Leucovorin/Pfizer χορηγηθεί σε συνδυασμό με έναν ανταγωνιστή του
φυλλικού οξέος (π.χ. κοτριμοξαζόλη, πυριμεθαμίνη), η δραστικότητα του
- 4 -
ανταγωνιστή του φυλλικού οξέος μπορεί να μειωθεί ή να εξουδετερωθεί
πλήρως.
Leucovorin / Pfizer - άλλα φάρμακα
Το Leucovorin/Pfizer μπορεί να μειώσει τη δράση των αντιεπιληπτικών
φαρμάκων, όπως η φαινοβαρβιτάλη, η πριμιδόνη, η φαινυτοΐνη και το
σουξινιμίδιο, κι έτσι να οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας των επιληπτικών
κρίσεων (
βλ. επίσης παράγραφο 2 «Προειδοποιήσεις και προφυλάξεις» και
παράγραφο 4 «Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες»
).
Να σημειωθεί ότι αυτές οι πληροφορίες μπορεί επίσης να ισχύουν για φάρμακα
που χρησιμοποιήθηκαν πρόσφατα.
Κύηση και θηλασμός
Εάν είσθε έγκυος ή θηλάζετε, νομίζετε ότι μπορεί να είσθε έγκυος ή σχεδιάζετε
να αποκτήσετε παιδί, ζητήστε τη συμβουλή του γιατρού ή του φαρμακοποιού
σας προτού πάρετε αυτό το φάρμακο.
Τι πρέπει να γνωρίζετε κατά την κύηση
α) Όταν χρησιμοποιείται μόνο το Leucovorin/Pfizer (μονοθεραπεία):
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η δραστική ουσία του Leucovorin/Pfizer
(φυλλινικό ασβέστιο) έχει οποιεσδήποτε επιβλαβείς επιδράσεις όταν
χορηγείται στη διάρκεια της κύησης.
β) Όταν το Leucovorin/Pfizer χρησιμοποιείται μαζί με άλλα φάρμακα:
Κατά την κύηση, η μεθοτρεξάτη (ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται στη
θεραπεία του καρκίνου) θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο εάν βρεθεί ότι
ενδείκνυται αυστηρά, αφού σταθμιστεί το όφελος του φαρμάκου για τη
μητέρα έναντι του πιθανού κινδύνου για το έμβρυο. Εάν χορηγηθεί
θεραπεία με μεθοτρεξάτη ή άλλους ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος παρά
την κύηση ή του γεγονότος ότι μια μητέρα θηλάζει, δεν υπάρχουν
περιορισμοί ως προς τη χρήση του Leucovorin/Pfizer για τη μείωση της
τοξικότητας της μεθοτρεξάτης ή την εξουδετέρωση των επιδράσεών της.
Εν γένει, η 5-φθοριοουρακίλη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά την κύηση ή
τη διάρκεια της γαλουχία. Το ίδιο ισχύει για τη συνδυαστική χρήση του
Leucovorin/Pfizer με την 5-φθοριοουρακίλη.
Τηρείτε επίσης τις συμβουλές των φύλλων οδηγιών χρήσης για τα φάρμακα που
περιέχουν μεθοτρεξάτη και άλλους ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος και 5-
φθοριοουρακίλη, εάν τα λαμβάνετε ή τα χρησιμοποιείτε.
Τι πρέπει να γνωρίζετε κατά τη γαλουχία
Δεν είναι γνωστό εάν η δραστική ουσία του Leucovorin/Pfizer (φυλλινικό
ασβέστιο) απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα. Το φυλλινικό ασβέστιο μπορεί να
χρησιμοποιηθεί κατά τη γαλουχία, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο στο πλαίσιο
των θεραπευτικών του ενδείξεων.
Οδήγηση και χειρισμός μηχανών
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το Leucovorin/Pfizer επηρεάζει την ικανότητα
οδήγησης ή χειρισμού μηχανών.
Το Leucovorin/Pfizer περιέχει νάτριο
- 5 -
Αυτό το φάρμακο περιέχει 0,13 mmol (3,03 mg) νάτριο ανά ml διαλύματος.
Πρέπει να το λάβετε αυτό υπόψη σας εάν χρειάζεται να τηρήσετε δίαιτα με
χαμηλή πρόσληψη αλατιού.
3. Πώς να χρησιμοποιήσετε το Leucovorin/Pfizer
Το Leucovorin/Pfizer θα σας δοθεί από επαγγελματίες του τομέα της
υγειονομικής περίθαλψης. Μπορείτε να βρείτε αναλυτικές πληροφορίες για
τη δόση και τον τρόπο χορήγησης πιο κάτω στο παρόν φύλλο οδηγιών
χρήσης, στην παράγραφο «
Οι πληροφορίες που ακολουθούν απευθύνονται
μόνο σε επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψη».
Τρόπος χορήγησης
Το Leucovorin/Pfizer χορηγείται στη φλέβα (ενδοφλεβίως, i.v.) ή στο μυ
(ενδομυϊκώς, i.m.).
Δόση
Ο θεράπων γιατρός σας ή άλλος επαγγελματίας υγείας θα σας χορηγήσει το
Leucovorin/Pfizer. Ο γιατρός σας θα αποφασίσει για τη δόση και τη συχνότητα
χορήγησης. Το προσωπικό υγείας θα ετοιμάσει το Leucovorin/Pfizer.
Διάρκεια χρήσης
Ο θεράπων γιατρός σας θα αποφασίσει για τη διάρκεια της θεραπείας.
Εάν σας έχει δοθεί μεγαλύτερη δόση Leucovorin/Pfizer από την
κανονική
Δεν υπάρχουν ακόμα αναφορές για τις συνέπειες σε ασθενείς που έλαβαν
σημαντικά μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη δόση Leucovorin/Pfizer. Εντούτοις,
υπερβολικές ποσότητες Leucovorin/Pfizer μπορεί να εξουδετερώσουν τη
χημειοθεραπευτική δράση των ανταγωνιστών του φυλλικού οξέος (π.χ. της
μεθοτρεξάτης).
Οι οδηγίες για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για υπερδοσολογία 5-
φθοριοουρακίλης πρέπει να τηρούνται σε περίπτωση υπερδοσολογίας του
συνδυασμού 5-φθοριοουρακίλης και Leucovorin/Pfizer.
Εάν ξεχάσατε να πάρετε το Leucovorin/Pfizer
Ενημερώστε τον γιατρό ή τον νοσοκόμο σας αμέσως εάν πήρατε το
αντικαρκινικό σας φάρμακο, αλλά παραμελήσατε να πάρετε το
Leucovorin/Pfizer. Σημεία και συμπτώματα δηλητηρίασης μπορεί να
αναπτυχθούν εάν χορηγηθεί υπερβολικά μικρή ποσότητα Leucovorin/Pfizer κατά
την αντικαρκινική θεραπεία με μεθοτρεξάτη (
βλ. παράγραφο «Οι πληροφορίες
που ακολουθούν απευθύνονται μόνο σε επαγγελματίες του τομέα της
υγειονομικής περίθαλψης» πιο κάτω στο παρόν φύλλο οδηγιών χρήσης).
Ενημερώστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας εάν νιώθετε ότι η δράση του
Leucovorin/Pfizer είναι πολύ ισχυρή ή πολύ ασθενής.
Εάν έχετε περισσότερες ερωτήσεις σχετικά με τη χρήση αυτού του φαρμάκου,
ρωτήστε τον γιατρό ή τον νοσοκόμο σας.
4. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες
- 6 -
Όπως όλα τα φάρμακα, έτσι και αυτό το φάρμακο μπορεί να προκαλέσει
ανεπιθύμητες ενέργειες αν και δεν παρουσιάζονται σε όλους τους ανθρώπους.
Έχουν παρατηρηθεί οι ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες:
Πολύ σπάνιες: μπορεί να επηρεάσουν έως 1 στα 10.000 άτομα
Σοβαρή αλλεργική αντίδραση – μπορεί να εμφανίσετε ένα ξαφνικό
εξάνθημα με φαγούρα (κνίδωση), πρήξιμο των χεριών, ποδιών,
αστραγάλων, προσώπου, χειλιών, στόματος ή του λαιμού (το οποίο μπορεί
να προκαλέσει δυσκολία στην κατάποση ή την αναπνοή) και μπορεί να
αισθανθείτε ότι πρόκειται να λιποθυμήσετε. Αυτή είναι μία σοβαρή
ανεπιθύμητη ενέργεια. Ίσως χρειαστείτε επείγουσα ιατρική φροντίδα.
Κνιδωτικό εξάνθημα (κνίδωση)
Όχι συχνές:
μπορεί να επηρεάσουν έως 1 στα 100 άτομα
Πυρετός
Σπάνιες:
μπορεί να επηρεάσουν έως 1 στα 1.000 άτομα
Μία αύξηση στη συχνότητα των σπασμών (κρίσεων) σε ασθενείς με
επιληψία
Κατάθλιψη
Διέγερση
Προβλήματα με το πεπτικό σύστημα
Δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία)
Μη γνωστές: η συχνότητα δεν μπορεί να εκτιμηθεί με βάση τα
διαθέσιμα δεδομένα
Τοξική Επιδερμική Νεκρόλυση (TEN): Μία σοβαρή δερματική διαταραχή
που περιλαμβάνει απώλεια του δέρματος
Σύνδρομο Stevens-Johnson (SJS): Μία σοβαρή δερματική διαταραχή που
περιλαμβάνει εξάνθημα σε σχήμα φυσαλίδας και φλεγμονή του δέρματος,
συγκεκριμένα στα χέρια και στα πόδια και γύρω από το στόμα
συνοδευόμενα από πυρετό
Εάν λάβετε Leucovorin/Pfizer σε συνδυασμό με ένα αντικαρκινικό φάρμακο το
οποίο περιέχει φθοριοπυριμιδίνες, είναι πιο πιθανόν να εμφανίσετε τις
ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες από το συγκεκριμένο άλλο φάρμακο:
Πολύ συχνές: μπορεί να επηρεάσουν περισσότερους από 1 στα 10 άτομα
Ναυτία
Έμετος
Σοβαρή διάρροια
Αφυδάτωση η οποία μπορεί να οφείλεται στη διάρροια
Φλεγμονή του βλεννογόνου του εντέρου και του στόματος (έχουν
παρουσιαστεί απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις)
Μείωση του αριθμού των κυττάρων του αίματος (συμπεριλαμβανομένων
απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων)
Συχνές: μπορεί να επηρεάσουν έως 1 στα 10 άτομα
- 7 -
Ερυθρότητα και οίδημα στις παλάμες των χεριών και στα πέλματα των
ποδιών το οποίο μπορεί να προκαλέσει ξεφλούδισμα του δέρματος
(σύνδρομο χεριών-ποδιών)
Μη γνωστή: η συχνότητα δεν μπορεί να εκτιμηθεί με βάση τα διαθέσιμα
δεδομένα
Αυξημένο επίπεδο αμμωνίας στο αίμα
Αναφορά ανεπιθύμητων ενεργειών
Εάν παρατηρήσετε κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια, ενημερώστε τον γιατρό ή
τον/την νοσοκόμο σας. Αυτό ισχύει και για κάθε πιθανή ανεπιθύμητη ενέργεια
που δεν αναφέρεται στο παρόν φύλλο οδηγιών χρήσης. Μπορείτε επίσης να
αναφέρετε ανεπιθύμητες ενέργειες απευθείας, μέσω:
Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων
Μεσογείων 284
GR-15562 Χολαργός, Αθήνα
Τηλ: + 30 21 32040380/337
Φαξ: + 30 21 06549585
Ιστότοπος: http://www.eof.gr
Μέσω της αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών μπορείτε να βοηθήσετε στη
συλλογή περισσότερων πληροφοριών σχετικά με την ασφάλεια του παρόντος
φαρμάκου.
5. Πώς φυλάσσεται το Leucovorin/Pfizer
Συνθήκες φύλαξης
Το φάρμακο αυτό πρέπει να φυλάσσεται σε μέρη που δεν το βλέπουν και δεν το
φθάνουν τα παιδιά.
Φυλάσσετε σε ψυγείο (2 ºC έως 8 ºC).
Φυλάσσετε στην αρχική συσκευασία για να προστατεύονται τα περιεχόμενα
από το φως.
Να μη χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο μετά την ημερομηνία λήξης που
αναφέρεται στην επισήμανση και στο κουτί μετά την «Ημερομηνία λήξης» και
«Λήξη», αντίστοιχα. Η ημερομηνία λήξης είναι η τελευταία ημέρα του μήνα που
αναφέρεται εκεί.
Διάρκεια ζωής μετά το πρώτο άνοιγμα ή την παρασκευή
Το Leucovorin/Pfizer πρέπει να αραιώνεται αμέσως πριν τη χρήση.
Το Leucovorin/Pfizer προορίζεται για μία μόνο χρήση.
Αφού το δοχείο ανοίξει για πρώτη φορά, τυχόν αχρησιμοποίητο διάλυμα ή
υπόλοιπο του διαλύματος για ένεση και έγχυση πρέπει να απορρίπτεται.
Μη χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο εάν παρατηρήσετε θολερότητα ή ορατά
σωματίδια.
Μην πετάτε φάρμακα στο νερό της αποχέτευσης ή στα οικιακά απορρίματα.
Ρωτείστε το φαρμακοποιό σας για το πώς να πετάξετε τα φάρμακα που δεν
χρησιμοποιείτε πια. Αυτά τα μέτρα θα βοηθήσουν στην προστασία του
περιβάλλοντος.
- 8 -
6. Περιεχόμενο της συσκευασίας και λοιπές πληροφορίες
Τι περιέχει το Leucovorin/Pfizer
Η δραστική ουσία είναι το φυλλινικό ασβέστιο.
1 ml Leucovorin/Pfizer περιέχει 10 mg φυλλινικού οξέος στη μορφή φυλλινικού
ασβεστίου.
Μία φύσιγγα με 1 (2, 3, 5) ml διαλύματος περιέχει 10 (20, 30, 50) mg
φυλλινικού οξέος στη μορφή φυλλινικού ασβεστίου.
Ένα φιαλίδιο ένεσης με 10 (20, 25, 30, 50, 90, 100) ml διαλύματος περιέχει 100
(200, 250, 300, 500, 900, 1.000) mg φυλλινικού οξέος στη μορφή φυλλινικού
ασβεστίου.
Τα άλλα συστατικά είναι τα εξής:
χλωριούχο νάτριο, υδροξείδιο του νατρίου, ύδωρ για ενέσιμα
Εμφάνιση του Leucovorin/Pfizer και περιεχόμενο της συσκευασίας
Το Leucovorin/Pfizer είναι ένα διαυγές, ανοιχτό κίτρινο έως κιτρινωπό διάλυμα
σε διαυγή καφέ γυάλινη φύσιγγα ή φιαλίδιο ένεσης.
Το Leucovorin / Pfizer διατίθεται σε
- Φύσιγγες των 1, 2, 3 και 5 ml
- Συσκευασίες που περιέχουν 1 φύσιγγα, 5 φύσιγγες και 10 φύσιγγες
- Φιαλίδια ένεσης των 10, 20, 25, 30, 50, 90 και 100 ml
- Συσκευασίες που περιέχουν 1 φιαλίδιο ένεσης, 5 φιαλίδια ένεσης και 10
φιαλίδια ένεσης
Μπορεί να μην κυκλοφορούν όλες οι συσκευασίες.
Κάτοχος αδείας κυκλοφορίας
Pfizer Ελλάς A.E.,
Λ. Μεσογείων 243,
154 51 Νέο Ψυχικό, Αθήνα,
Τηλ.: 210 6785800
Παραγωγός
Haupt Pharma Wolfratshausen GmbH
Pfaffenrieder Str. 5
D-82515 Wolfratshausen
Γερμανία
Wyeth Lederle S.p.A.
Via Franco Gorgone – Zona Industriale
Catania
Ιταλία
Αυτό το φαρμακευτικό προϊόν έχει εγκριθεί στα Κράτη Μέλη του
Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) με τις ακόλουθες ονομασίες:
Γερμανία - Leucovorin 10mg/ml solution for injection/infusion
Ελλάδα: - Leucovorin/Pfizer
- 9 -
Οι πληροφορίες που ακολουθούν απευθύνονται μόνο σε επαγγελματίες
του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης
Διάσωση με φυλλινικό ασβέστιο στη θεραπεία μεθοτρεξάτης:
Δεδομένου ότι το δοσολογικό σχήμα διάσωσης με φυλλινικό ασβέστιο
εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την οδό και τον τρόπο χορήγησης της
θεραπείας μεθοτρεξάτης μέσης ή υψηλής δόσης, το πρωτόκολλο της
μεθοτρεξάτης είναι αυτό που καθορίζει το δοσολογικό σχήμα για τη διάσωση με
φυλλινικό ασβέστιο. Επομένως, για την επιλογή της οδού και του τρόπου
χορήγησης του φυλλινικού ασβεστίου, είναι καλύτερο να ανατρέχετε στο
πρωτόκολλο μεθοτρεξάτης μέσης ή υψηλής δόσης που χρησιμοποιείται.
Οι ακόλουθες κατευθυντήριες οδηγίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένδειξη
των πρωτοκόλλων που χρησιμοποιούνται σε ενήλικες, ηλικιωμένους και παιδιά:
Η χορήγηση θεραπείας διάσωσης με φυλλινικό ασβέστιο με έγχυση ή ένεση
(παρεντερική χορήγηση) πρέπει να χρησιμοποιείται σε ασθενείς που πάσχουν
από διαταραγμένη πρόσληψη θρεπτικών ουσιών (σύνδρομα δυσαπορρόφησης) ή
άλλα γαστρεντερικά προβλήματα, εάν η απορρόφηση στο γαστρεντερικό
σωλήνα (εντερική απορρόφηση) είναι αβέβαιη. Λόγω της κορέσιμης πρόσληψης
φυλλινικού ασβεστίου στο γαστρεντερικό σωλήνα (εντερική απορρόφηση), οι
δόσεις άνω των 25 έως 50 mg πρέπει να χορηγούνται παρεντερικά.
Η διάσωση με φυλλινικό ασβέστιο καθίσταται απαραίτητη όταν η μεθοτρεξάτη
δίνεται σε δόσεις άνω των 500 mg/m² επιφάνειας σώματος και πρέπει να
εξετάζεται ως ενδεχόμενο σε δόσεις των 100 mg έως 500 mg/m² επιφάνειας
σώματος.
Η δοσολογία και η διάρκεια της διάσωσης με φυλλινικό ασβέστιο εξαρτώνται
πρωτίστως από τη φύση και τη δοσολογία της θεραπείας μεθοτρεξάτης, την
έναρξη των συμπτωμάτων τοξικότητας και την ικανότητα του ατόμου να
απεκκρίνει τη μεθοτρεξάτη (ατομική ικανότητα απέκκρισης). Κατά κανόνα, η
πρώτη δόση φυλλινικού ασβεστίου των 15 mg (6 έως 12 mg/m²), πρέπει να
δίνεται 12 με 24 ώρες (όχι αργότερα από 24 ώρες) μετά την έναρξη της έγχυσης
μεθοτρεξάτης. Η ίδια δόση χορηγείται κάθε 6 ώρες στη διάρκεια των επόμενων
72 ωρών. Μετά από αρκετές παρεντερικές δόσεις, ο ασθενής μπορεί να αλλάξει
στην από του στόματος μορφή θεραπείας.
Επιπλέον της χορήγησης φυλλινικού ασβεστίου, τα μέτρα για την εξασφάλιση
της ταχείας απέκκρισης της μεθοτρεξάτης (διατήρηση υψηλής ροής ούρων και
αλκαλοποίηση των ούρων) αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα της διάσωσης με
φυλλινικό ασβέστιο. Η νεφρική λειτουργία πρέπει να παρακολουθείται με
καθημερινές μετρήσεις της κρεατινίνης του ορού.
Το επίπεδο της υπολειπόμενης μεθοτρεξάτης πρέπει να μετριέται 48 ώρες μετά
την έναρξη της έγχυσης μεθοτρεξάτης. Εάν το επίπεδο της υπολειπόμενης
μεθοτρεξάτης είναι > 0,5 µmol/l, οι δόσεις του φυλλινικού ασβεστίου πρέπει να
προσαρμόζονται σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα:
Επίπεδο υπολειπόμενης
μεθοτρεξάτης στο αίμα 48 ώρες
μετά την έναρξη χορήγησης
Πρέπει να χορηγείται πρόσθετο φυλλινικό
ασβέστιο κάθε 6 ώρες επί 48 ώρες ή μέχρι το
επίπεδο της μεθοτρεξάτης να είναι κάτω του
- 11 -
μεθοτρεξάτης: 0,05 µmol/l:
≥ 0,5 µmol/l 15 mg/m²
≥ 1,0 µmol/l 100 mg/m²
≥ 2,0 µmol/l 200 mg/m²
Σε συνδυασμό με την 5-φθοριοουρακίλη στην κυτταροτοξική θεραπεία:
Χρησιμοποιούνται διάφορα πρωτόκολλα θεραπείας και δόσεις, χωρίς κάποια
συγκεκριμένη δόση να έχει καταδειχθεί ως η βέλτιστη δόση.
Τα ακόλουθα σχήματα χρησιμοποιούνται σε ενήλικες και ηλικιωμένους για τη
θεραπεία προχωρημένου ή μεταστατικού ορθοκολικού καρκινώματος και
αναφέρονται ως παραδείγματα. Δεν υπάρχουν στοιχεία για τη χρήση αυτού του
συνδυασμού σε παιδιά:
Πρωτόκολλο διμηνιαίας θεραπείας: φυλλινικό ασβέστιο 200 mg/m²
χορηγούμενο με ενδοφλέβια έγχυση για 2 ώρες, ακολουθούμενο από bolus
έγχυση 5-φθοριοουρακίλης 400 mg/m
2
και έγχυση 22 ωρών 5-φθοριοουρακίλης
(600 mg/m
2
) επί 2 συνεχόμενες ημέρες, κάθε 2 εβδομάδες την ημέρα 1 και 2.
Πρωτόκολλο εβδομαδιαίας θεραπείας: φυλλινικό ασβέστιο 20 mg/m²
χορηγούμενο με i.v. ένεση bolus ή με i.v. έγχυση 200 έως 500 mg/m² για 2 ώρες
με 5-φθοριοουρακίλη 500 mg/m² ως i.v. ένεση bolus στο μέσο ή στο τέλος της
έγχυσης φυλλινικού ασβεστίου.
Πρωτόκολλο μηνιαίας θεραπείας: φυλλινικό ασβέστιο σε δόση των 20 mg/m²
ως i.v. ένεση bolus ή σε δόση των 200 έως 500 mg/m² i.v. έγχυσης για 2 ώρες,
ακολουθούμενη αμέσως από 5-φθοριοουρακίλη σε δόση των 425 ή 370 mg/m² ως
i.v. ένεση bolus επί 5 συνεχόμενες ημέρες.
Κατά τη συνδυαστική θεραπεία με 5-φθοριοουρακίλη, μπορεί να καταστεί
απαραίτητη η προσαρμογή των δόσεων της 5-φθοριοουρακίλης και των
μεσοδιαστημάτων θεραπείας ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή, την
κλινική ανταπόκριση και τη δοσοπεριοριστική τοξικότητα, όπως προσδιορίζεται
στις πληροφορίες του προϊόντος για την 5-φθοριοουρακίλη. Δεν απαιτείται
μείωση της δόσης του φυλλινικού ασβεστίου.
Ο αριθμός των κύκλων χορήγησης εναπόκειται στην κρίση του γιατρού.
Αντίδοτο για τους ανταγωνιστές του φυλλικού οξέος τριμετρεξάτη,
τριμεθοπρίμη και πυριμεθαμίνη:
Τοξικότητα τριμετρεξάτης:
- Πρόληψη:
Το φυλλινικό ασβέστιο θα πρέπει να χορηγείται καθημερινά κατά τη
θεραπεία με τριμετρεξάτη και στη διάρκεια 72 ωρών μετά την τελευταία
δόση τριμετρεξάτης. Το φυλλινικό ασβέστιο μπορεί να χορηγηθεί είτε
ενδοφλεβίως σε δόση των 20 mg/m² επί 5 έως 10 λεπτά κάθε 6 ώρες για
συνολική ημερήσια δόση των 80 mg/m², είτε από του στόματος, διαιρεμένο
σε 4 δόσεις των 20 mg/m² ημερησίως, λαμβανόμενες σε ίσα διαστήματα. Οι
ημερήσιες δόσεις φυλλινικού ασβεστίου πρέπει να προσαρμόζονται
σύμφωνα με την αιματολογική τοξικότητα της τριμετρεξάτης.
- Υπερδοσολογία (πιθανώς σημειώνεται σε δόσεις τριμετρεξάτης άνω των
90 mg/m² χωρίς συνοδευτική χορήγηση φυλλινικού ασβεστίου): μετά τη
διακοπή της τριμετρεξάτης: i.v. χορήγηση 40 mg/m² φυλλινικού ασβεστίου
κάθε 6 ώρες επί 3 ημέρες.
- 12 -
Τοξικότητα τριμεθοπρίμης:
- Μετά τη διακοπή τριμεθοπρίμης: χορήγηση 3 έως 10 mg/ημέρα φυλλινικού
ασβεστίου έως ότου οι δείκτες γενικών εξετάσεων αίματος επιστρέψουν
στα φυσιολογικά επίπεδα.
Τοξικότητα πυριμεθαμίνης:
- Σε περίπτωση θεραπείας με υψηλή δόση πυριμεθαμίνης ή παρατεταμένης
θεραπείας με χαμηλές δόσεις, το φυλλινικό ασβέστιο πρέπει να
χρησιμοποιείται ταυτόχρονα στα 5 έως 50 mg/ημέρα, με βάση τα
αποτελέσματα των γενικών εξετάσεων του περιφερικού αίματος.
Τρόπος χορήγησης:
Το διάλυμα Leucovorin/Pfizer 10 mg/ml μπορεί να χορηγηθεί μόνο σε φλέβα
(ενδοφλεβίως) ή σε μυ (ενδομυϊκώς).
Όταν χορηγείται ενδοφλεβίως, ο ρυθμός χορήγησης δεν θα πρέπει να υπερβαίνει
τα 160 mg ανά λεπτό λόγω της περιεκτικότητας σε ασβέστιο.
Το διάλυμα Leucovorin/Pfizer πρέπει να ελέγχεται οπτικά πριν τη χρήση. Το
διάλυμα για ένεση ή έγχυση πρέπει να είναι ένα διαυγές και κιτρινωπό
διάλυμα. Εάν παρατηρηθούν θολερότητα ή σωματίδια, το διάλυμα θα πρέπει να
απορρίπτεται. Το διάλυμα Leucovorin/Pfizer για ένεση ή έγχυση προορίζεται για
μία μόνο χρήση. Κάθε αχρησιμοποίητο προϊόν ή υπόλειμμα πρέπει να
απορρίπτεται σύμφωνα με τις κατά τόπους ισχύουσες σχετικές διατάξεις.
Χημική δυσανεξία έχει αναφερθεί κατά το συνδυασμό των ενέσιμων μορφών
του φυλλινικού ασβεστίου και των ενέσιμων μορφών δροπεριδόλης,
φθοριοουρακίλης, φωσκαρνέτης και μεθοτρεξάτης. Για το λόγο αυτό, το
Leucovorin/Pfizer δεν πρέπει να αναμιγνύεται με φάρμακα που περιέχουν αυτές
τις δραστικές ουσίες.
Για ενδοφλέβια έγχυση, το φυλλινικό ασβέστιο μπορεί να αραιωθεί με 0,9%
διάλυμα χλωριούχου νατρίου ή με 5% διάλυμα γλυκόζης πριν τη χρήση (
βλέπε
επίσης παράγραφο 2 «Άλλα φάρμακα και Leucovorin/
Pfizer
»
).
Τι πρέπει να γνωρίζετε εάν έχει χορηγηθεί υπερβολικά μικρή
ποσότητα Leucovorin/Pfizer
Όταν το Leucovorin/Pfizer χρησιμοποιείται για την πρόληψη των σημείων
δηλητηρίασης που οφείλονται στη θεραπεία μεθοτρεξάτης, μια δόση που είναι
πολύ χαμηλή είναι πιθανό να σχετίζεται με αξιοσημείωτες τοξικές
ανεπιθύμητες ενέργειες στη θεραπεία εφόδου με υψηλή δόση μεθοτρεξάτης
(
βλέπε φύλλο οδηγιών χρήσης για φαρμακευτικά προϊόντα που περιέχουν
μεθοτρεξάτη)
.
- 13 -
