ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΣΤΗ

1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ

1.1 Ονομασία: METHOTREXATE/PFIZER Δισκία 2,5 mg/tab

Διάλυμα για ένεση/έγχυση 1000 mg/40 ml bottle

1.2 Σύνθεση:

Δραστική ουσία:

Methotrexate Sodium

‘

Εκδοχα

: α) Δισκία 2,5 mg/tab: starch maize pregelatinized, lactose

monohydrate, magnesium stearate.

β) Διάλυμα για ένεση/έγχυση 1000

mg

/40

ml

bottle

:

Kάθε φιάλη των 40 ml περιέχει 1000

mg Methotrexate.

1.5 Περιγραφή - Συσκευασία

α) Δισκία 2,5

mg

/

tab

συσκευασία περιέχονται 100 δισκία.

β) Διάλυμα για ένεση/έγχυση 1000

Κάθε γυάλινη φιάλη είναι συσκευασμένη

σε χάρτινο κουτί.

Μόνο τα δισκία κυκλοφορούν στην Κύπρο.

1.6 Φαρμακοθεραπευτική κατηγορία

Αντινεοπλασματικό – ανοσοκατασταλτικό (Κωδικός ATC: L01BA01).

2. TI ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕ Ο

ΓΙΑΤΡΟΣ ΣΑΣ

2.1 Γενικές πληροφορίες

Η μεθοτρεξάτη αναστέλλει την αναγωγάση του διϋδροφυλλικού οξέος. Οι

διϋδροφυλλικές ρίζες πρέπει να αναχθούν σε τετραϋδροφυλλικές ρίζες με το

παραπάνω ένζυμο προτού μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν σαν μεταφορείς των

μονοανθρακικών ομάδων για τη σύνθεση των πουρινικών νουκλεοτιδίων και ριζών

θυμιδίνης. Με αυτόν τον τρόπο η μεθοτρεξάτη παρεμβάλλεται στη σύνθεση του DNA,

την επιδιόρθωση και αντιγραφή των νουκλεοτιδίων. Έντονα πολλαπλασιαζόμενοι

ιστοί όπως τα κακοήθη κύτταρα, ο μυελός των οστών, τα εμβρυϊκά κύτταρα, ο

Όταν ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός στους κακοήθεις ιστούς είναι μεγαλύτερος από

εκλεκτικά τον πολλαπλασιασμό των κακοηθών κυττάρων χωρίς να προκαλέσει

Ο μηχανισμός δράσης στη ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι άγνωστος, μπορεί να επιδρά

στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η μεθοτρεξάτη χρησιμοποιείται είτε ως μονοθεραπεία

είτε ως συνδυασμός με άλλες θεραπείες. Η μεθοτρεξάτη χαρακτηρίζεται ως

αντιρευματικό φάρμακο που τροποποιεί τη νόσο στη θεραπεία της ρευματοειδούς

αρθρίτιδας.

Στη ψωρίαση, ο ρυθμός παραγωγής των επιθηλιακών κυττάρων στο δέρμα είναι

αυξημένος, σε σύγκριση με το φυσιολογικό δέρμα. Η διαφορά αυτή στους ρυθμούς

αύξησης είναι η βάση για τη χρήση της μεθοτρεξάτης στον έλεγχο της ψωριασικής

διεργασίας.

2.2 Eνδείξεις

ενδείκνυται στη θεραπεία της λευχαιμίας των μηνίγγων.

Η μεθοτρεξάτη χρησιμοποιείται μόνη ή σε συνδυασμό με άλλα αντικαρκινικά φάρμακα

στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, των επιδερμοειδών καρκίνων της κεφαλής και

του τραχήλου, στην προχωρημένη σπογγοειδή μυκητίαση, και στον καρκίνο του

πνεύμονα, ειδικά στους τύπους μικροκυτταρικό και εκ πλακωδών κυττάρων, στα

επιθηλιακά καρκινώματα του δέρματος, στους όγκους του εγκεφάλου, στο

ραβδομυοσάρκωμα, στα μη Hodgkin λεμφώματα και το λέμφωμα Burkitt.

H μεθοτρεξάτη σε υψηλές δόσεις που συνοδεύεται από λευκοβορίνη και σε συνδυασμό

με άλλα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα είναι αποτελεσματική στην παράταση της

επιβίωσης χωρίς υποτροπές σε ασθενείς με μη μεταστατικό οστεοσάρκωμα οι οποίοι

ψωρίασης δεν οφείλεται σε μη διαγνωσμένη συνυπάρχουσα νόσο που επηρεάζει τις

ανοσοποιητικές αντιδράσεις.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα συμπεριλαμβανομένης της νεανικής ρευματοειδούς

αρθρίτιδας με πολυαρθρική προσβολή

Η μεθοτρεξάτη συνιστάται στη θεραπεία ορισμένων ενηλίκων με βαριά, ενεργό,

ρευματοειδή αρθρίτιδα (κριτήρια ARA) οι οποίοι παρουσίασαν μη επαρκή θεραπευτική

απάντηση ή δυσανεξία σε

i) θεραπεία πρώτης γραμμής με πλήρεις δόσεις μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών

(ΜΣΑΦ) και

ii) σε θεραπεία με ένα ή περισσότερα αντιρρευματικά φάρμακα που τροποποιούν ή

Τα στεροειδή μπορούν να μειωθούν σταδιακά σε ασθενείς που παρουσιάζουν

υδροξυχλωροκίνη, σουλφασαλαζίνη, ή κυτταροτοξικά, δεν έχει μελετηθεί και μπορεί

συνεχιστούν, σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού.

Η μεθοτρεξάτη επίσης ενδείκνυται στη νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα με

πολυαρθρική προσβολή.

2.3 Αντενδείξεις

Κύηση και γαλουχία (βλέπε παρ. 2.4).

Ασθενείς με γνωστή υπερευαισθησία στη μεθοτρεξάτη ή σε οποιoδήποτε από τα έκδοχα

αυτού του φαρμάκου δεν πρέπει να λαμβάνουν το φάρμακο.

Ασθενείς με ψωρίαση ή με ρευματοειδή αρθρίτιδα και αλκοολισμό, νόσο του ήπατος

από αλκοολισμό ή άλλες χρόνιες παθήσεις του ήπατος, δεν πρέπει να

λαμβάνουν μεθοτρεξάτη.

Ασθενείς με ψωρίαση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα που έχουν κλινικά ή εργαστηριακά

στοιχεία συνδρόμου ανοσοανεπάρκειας δεν πρέπει να λαμβάνουν μεθοτρεξάτη.

Ασθενείς με ψωρίαση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα που έχουν προϋπάρχουσα δυσκρασία

του αίματος, όπως υποπλασία του μυελού των οστών, λευκοπενία,

θρομβοκυτταροπενία ή σοβαρή αναιμία, δεν πρέπει να λαμβάνουν μεθοτρεξάτη (βλέπε

παρ. 2.4 Eιδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση, Αίμα).

είναι ενήμεροι για τη σημασία της συμμόρφωσης στις λήψεις μία φορά την εβδομάδα

για την ρευματοειδή αρθρίτιδα και τη ψωρίαση.

Ο συνταγογράφων ιατρός μπορεί να καθορίσει την ημέρα της λήψης στη συνταγή.

Έχουν αναφερθεί θανατηφόρες τοξικότητες που σχετίζονται με λάθος υπολογισμό της

ενδοφλέβιας και ενδορραχιαίας χορήγησης. Πρέπει να δίνεται ειδική προσοχή στον

υπολογισμό της δόσης.

Εξαιτίας της πιθανότητας σοβαρών τοξικών αντιδράσεων (οι οποίες μπορεί να είναι

και θανατηφόρες) η μεθοτρεξάτη πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε επικίνδυνες για

τη ζωή νεοπλασίες ή σε ασθενείς με ψωρίαση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα όταν η νόσος

είναι βαριά, ανθεκτική, επιφέρει αναπηρία και δεν έχει ανταποκριθεί επαρκώς σε

ενημερώνεται από το γιατρό για τους πιθανούς κινδύνους και πρέπει να βρίσκεται

κάτω από συνεχή ιατρική παρακολούθηση.

Η χορήγηση υψηλών δόσεων μεθοτρεξάτης που συνιστάται στο οστεοσάρκωμα απαιτεί

εντατική φροντίδα (βλέπε Δοσολογία και Χορήγηση). Η χορήγηση υψηλών δόσεων για

άλλες νεοπλασματικές νόσους βρίσκεται σε ερευνητικό στάδιο και δεν έχει

ανωμαλίες. Έτσι λοιπόν, δεν συνιστάται για τη θεραπεία νεοπλασματικών νόσων σε

γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία εκτός εάν υπάρχουν σαφή ιατρικά

στοιχεία ότι τα προσδοκώμενα οφέλη αντισταθμίζουν τους πιθανούς κινδύνους.

Έγκυες ασθενείς με ψωρίαση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν πρέπει να λαμβάνουν

Όπως και άλλα κυτταροτοξικά φάρμακα, η μεθοτρεξάτη μπορεί να προκαλέσει

«σύνδρομο λύσεως όγκου» σε ασθενείς με ταχέως αυξανόμενους όγκους. Κατάλληλα

υποστηρικτικά και φαρμακολογικά μέτρα μπορεί να προλάβουν ή να ελαφρύνουν αυτή

την επιπλοκή (βλέπε παρ. 2.9 Ανεπιθύμητες ενέργειες).

Έχουν αναφερθεί σοβαρές, σε ορισμένες περιπτώσεις θανατηφόρες, δερματικές

αντιδράσεις όπως σύνδρομο Stevens-Johnson, τοξική επιδερμική νεκρόλυση (σύνδρομο

Lyell), μετά από εφάπαξ ή πολλαπλές δόσεις μεθοτρεξάτης (βλέπε παρ. 2.9

Ανεπιθύμητες ενέργειες).

Επί θεραπείας με μεθοτρεξάτη μπορεί να συμβούν δυνητικά θανατηφόρες

περιστασιακές λοιμώξεις, περιλαμβανομένης της πνευμονίας από Pneumocystis

carinii

καταστολής του μυελού των οστών, απλαστικής αναιμίας και γαστρεντερικής

τοξικότητας σε παράλληλη χορήγηση μεθοτρεξάτης (συνήθως σε υψηλές δόσεις) μαζί

με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (βλέπε παρ.2.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και

προφυλάξεις κατά τη χρήση, Προφυλάξεις, παρ. 2.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα

φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης).

Η μεθοτρεξάτη προκαλεί ηπατοτοξικότητα, ίνωση του ήπατος και κίρρωση αλλά κατά

κανόνα μόνο μετά από παρατεταμένη χρήση. Παρατηρείται συχνά οξεία αύξηση

ηπατικών ενζύμων. Τα φαινόμενα αυτά είναι συνήθως παροδικά και ασυμπτωματικά,

και έτσι δεν είναι ενδεικτικά υποκείμενης ηπατικής νόσου.

Η βιοψία του ήπατος μετά από παρατεταμένη χρήση του φαρμάκου, συχνά δείχνει

ή χρόνιας διάμεσης πνευμονίτιδας και της υπεζωκοτικής συλλογής είναι μία δυνητικά

διάρκεια της θεραπείας και η οποία έχει αναφερθεί σε χαμηλές δόσεις τόσο χαμηλές

όσο αυτές των 7,5 mg ανά εβδομάδα. Δεν είναι πάντοτε εντελώς αναστρέψιμη και

έχουν αναφερθεί θάνατοι.

Τα συμπτώματα από τους πνεύμονες (ειδικά ένας ξηρός, μη-παραγωγικός βήχας)

μπορεί να απαιτήσουν διακοπή της θεραπείας και προσεκτική έρευνα (βλέπε παρ.2.4

Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση, Προφυλάξεις και παρ.2.9

Ανεπιθύμητες ενέργειες).

Η διάρροια και η ελκώδης στοματίτιδα απαιτούν διακοπή της θεραπείας, διαφορετικά,

μπορεί να εμφανιστούν αιμορραγική εντερίτιδα και θάνατος από διάτρηση του

πεπτικού έλκους ή ελκώδους κολίτιδας.

δύο ασθενείς, θρομβοκυττοπενία (αιμοπετάλια <100.000/mm

αμέσως εάν υπάρχει σημαντική αλλοίωση στην αιματολογική εικόνα. Στην

αντιμετώπιση των νεοπλασματικών νόσων, η μεθοτρεξάτη πρέπει να συνεχίζεται μόνο

αν το πιθανό όφελος αντισταθμίζει τον κίνδυνο της βαριάς μυελοκαταστολής.

Ασθενείς με βαριά κοκκιοκυτταροπενία και πυρετό πρέπει να αξιολογούνται αμέσως

και οι ασθενείς αυτοί συνήθως απαιτούν παρεντερική θεραπεία με αντιβιοτικά ευρέος

φάσματος.

Ήπαρ:

Η μεθοτρεξάτη είναι δυνατόν να προκαλέσει οξεία ηπατίτιδα και χρόνια

(ίνωση και κίρρωση) ηπατοτοξικότητα. Η χρόνια τοξικότητα μπορεί να είναι

θανατηφόρα. Έχει παρατηρηθεί γενικά μετά από παρατεταμένη χρήση (κατά κανόνα 2

μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε ψωριασικούς ασθενείς, η ηπατοτοξικότητα

εμφανιζόταν ως αποτέλεσμα της ολικής αθροιστικής δόσης, και επιδεινώνονταν από

περιπτώσεις ίνωσης, 60 χαρακτηρίστηκαν ήπιες. Η χρώση reticulin είναι πιο

αποτελέσματα. Δεν είναι γνωστό εάν πιο παρατεταμένη χορήγηση μεγαλώνει αυτούς

τους κινδύνους.

Μετρήσεις της ηπατικής λειτουργίας πρέπει να γίνονται πριν την έναρξη της

θεραπείας και ανά διαστήματα 4-8 εβδομάδων στους ασθενείς που λαμβάνουν

μεθοτρεξάτη για ρευματοειδή αρθρίτιδα. Βιοψία ήπατος προ της θεραπείας πρέπει να

διενεργείται στους ασθενείς με μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ, με επιμένουσες

παθολογικές τιμές της ηπατικής λειτουργίας πριν την έναρξη της θεραπείας ή κατά

την περίπτωση της χρόνιας λοίμωξης από ηπατίτιδα Β ή C. Kατά τη διάρκεια της

θεραπείας, βιοψία ήπατος πρέπει να διενεργείται εάν υπάρχουν επιμένουσες

παθολογικές τιμές της ηπατικής λειτουργίας ή πτώση των λευκωμάτων του ορού κάτω

η ρευματοειδής αρθρίτιδα ελέγχεται καλά).

Εάν τα αποτελέσματα της βιοψίας του ήπατος δείξουν ήπιες αλλοιώσεις (Στάδιο

Επίσης χρόνια λευκοεγκεφαλοπάθεια έχει αναφερθεί σε ασθενείς που έλαβαν

επαναλαμβανόμενες χορηγήσεις μεθοτρεξάτης σε υψηλή δόση, με διάσωση

για λευκοεγκεφαλοπάθεια σε ασθενείς που έλαβαν μεθοτρεξάτη από του στόματος.

Η διακοπή της μεθοτρεξάτης δεν οδηγεί πάντα σε πλήρη ίαση (βλέπε παρ.2.6

θεραπευτικά σχήματα με υψηλή δοσολογία. Στις εκδηλώσεις αυτής της

αισθητικά και κινητικά σημεία, περιλαμβανομένης πρόσκαιρης τύφλωσης, και

παθολογικά αντανακλαστικά. Η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή.

Μετά από ενδορραχιαία χορήγηση μεθοτρεξάτης, η τοξικότητα του κεντρικού νευρικού

συστήματος που μπορεί να προκληθεί ταξινομείται ως εξής: οξεία χημική

αραχνοειδίτιδα που παρουσιάζεται με συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, οσφυαλγία,

αυχενική δυσκαμψία, και πυρετός. Υποξεία μυελοπάθεια που χαρακτηρίζεται από

παραπάρεση/παραπληγία που σχετίζεται με συμμετοχή μίας ή περισσότερων νευρικών

ριζών της σπονδυλικής στήλης.

Επίσης μπορεί να υπάρξει χρόνια λευκοεγκεφαλοπάθεια η οποία να εκδηλώνεται με

σύγχυση, ευερεθιστότητα, υπνηλία, αταξία, άνοια, σπασμούς και κώμα.

αποβεί θανατηφόρα. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η συνδυασμένη χρήση

κρανιακής ακτινοβολίας και μεθοτρεξάτης χορηγουμένης ενδορραχιαίως αυξάνει την

Οι ψωριασικές βλάβες μπορεί να επιδεινωθούν με ταυτόχρονη έκθεση σε υπεριώδη

επανεμφανισθούν με τη χρήση μεθοτρεξάτης.

Η μεθοτρεξάτη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή τοξικότητα. Τα τοξικά αποτελέσματα

μπορεί να έχουν σχέση με τη δόση ή τη συχνότητα χορήγησης όσον αφορά στη

συχνότητα τους και τη βαρύτητα τους, όμως έχουν παρατηρηθεί σε όλες τις δόσεις.

Λόγω του ότι μπορούν να συμβούν οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της

θεραπείας, είναι απαραίτητο να παρακολουθούνται στενά οι ασθενείς που παίρνουν

μεθοτρεξάτη. Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι αναστρέψιμες αν

διαγνωστούν νωρίς. Όταν τέτοιες ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανιστούν, η δόση του

φαρμάκου πρέπει να ελαττωθεί ή να μην συνεχιστεί η χορήγηση και να ληφθούν τα

κατάλληλα προστατευτικά μέτρα.

παρ.2.9 Ανεπιθύμητες ενέργειες). Σε περίπτωση επανέναρξης της θεραπείας με

μεθοτρεξάτη αυτή πρέπει να γίνεται με προσοχή, με επαρκή εκτίμηση της ανάγκης για